Gebelik ve doğumla birlikte psikolojik, fizyolojik ve sosyal değişimler meydana gelmektedir. Pek çok kadın doğumla birlikte pek çok şeye çok kolay uyum sağlarken bazı kadınlarda kalıcı ruhsal değişikliklere sebep olmaktadır.
Postpartum dönem ruhsal bozuklukların gelişimi için riskli bir önem taşımaktadır. Yeni bir bebeği dünyaya getirmek çoğu insan için olumlu duyguları içinde barındırsa da annelerin bir kısmı için bazı duygusal sorunlar yaşanmaktadır. Doğum sonrası psikiyatrik semptomların sınırları çok net bir şekilde sınırlandırılmış olmamakla birlikte sendromların belirtileri, sağaltımları ve prognozları doğrusunda çeşitli adlarla adlandırılmakta bunlarda üçü; annelik hüznü, postpartum depresyon ve doğum sonrası psikoz olarak tanımlanmaktadır.
PPD genel olarak doğum sonrası ilk dört hafta içerisinde başlar. PPDnin semptomları doğum yapmayan kadınlardaki depresyondan çok da farklı değildir. Ancak bunun yanında aileye karşı sevgisiz tutum ve bebeğe karşı oluşan zıt duygularla karakterizedir. Ancak doğum sonrasında meydana gelen annelik hüznüne kıyasla yarı yarıya ayırt edilebilmektedir.
PPD anneyi, çocuğu ve aile sağlığını önemli ölçüde belirleyen önemli bir sorun oluşturmaktadır. Anneler bir daha normale dönmeyeceklerine dair derin bir korku duyarlar ve çocuk bakımını sorumluluk olarak üstlenmek istemezler ve daha az şefkatli yaklaşımda olurlar. Bazı durumlarda anneler ile çocuklar arasındaki bağlar tamamen kopmakla birlikte bazen ileri boyutta çocuklarına da zarar verme ihtimalleri bulunmaktadır.
Yapılan araştırmalar ışığında PPD yaşayan annelerin çocukları gelecek yaşantılarında sinirli, çekingen ve daha az mimik yapan daha az konuşan insanlar oldukları gözlenmiştir. Yine bu annelerin çocuklarında daha fazla davranış problemi meydana gelmektedir. Etiyolojisi kesin olmamakla birlikte gelir düzeyi düşük ailelerde, primipar olma halinde, ergenlikte gebelikte, madde kullanımında, riskli gebelikte, istenmeyen gebelikte annenin PPD yaşama ihtimali daha yüksektir.
Ülkemizde doğum yapan anneler yaklaşık 24 saat sonra taburcu edilmekle birlikte bunun ana sebebi olası komplikasyonların 24 saat içerisinde meydana gelecek olmasıdır. Ancak bu süre annenin bebeğe uyum sağlayabilmesi için çok kısadır. Ülkemizde yapılan çalışmalardan elde edilen sonuca göre anneler PPD yaşadıklarının farkına varamamakta ve tedavi edilmemektedirler.
Beyza Büşra Erol
Psikolog
