FİRMA KAYIT
Geri Bildirim
Okula Uyum Süreci
Okula Uyum Süreci

Okula Uyum Süreci

1099

OKULA BAŞLARKEN

Okula başlamak çocuklar için farklı bir deneyimdir. Alıştığı çevreden, düzenden sosyal ortama geçişte attığı ilk adımdır. Bu deneyimi merak uyandırıcı hale getirmek, ilginç kılmak ve çocuğun sağlıklı bir şekilde bu süreci atlatmasını sağlamak okul-aile iş birliği içerisinde gerçekleşecektir.

Uyum süreci çocuğun önceki deneyimleri, aile yapısı, çevresel ve kişisel faktörlerine bağlı olarak farklılık göstermektedir. Kimi çocuk bu süreci hızlı bir şekilde atlatırken bazı çocuklarda bu süreç uzayabilir. Bu durum ilk okul deneyimi olan çocuklar kadar, kurum değiştiren veya tatil döneminden çıkan çocuklar için de geçerlidir.

Her çocuğun uyum süreci birbirinden farklıdır. Kimi çocuk kaygılı kimi çocuk heyecanlı bir bekleyiş içerisindedir ve her çocuk uyum sürecine mutlaka ihtiyaç duymaktadır. Çocuklar uyum sürecinde ağlayabilir, ebeveynin yanından ayrılmak istemeyebilir, oyunlara katılmak istemeyebilir, bazı psikosomatik belirtiler (baş ağrısı, mide ağrısı, uykusuzluk vb) gösterebilir. Tüm bunlar uyum sürecinde karşılaşabileceğimiz doğal tepkilerdir. Öncelikle bunun farkında olup yaşananların doğal bir süreç olduğunu kabullenmek gerekir. Önemli olan bu süreçte çocuğunuzun kaygısını anlamak ve kendini güvende hissetmesi için ortam hazırlamaktır. Eleştirmek veya kızmak yerine dinleyip onun yanında olduğunuzu hissettirmeli, kararlı ve tutarlı bir şekilde sorunu çözmeye çalışmalısınız. Ayrıca yeni bir duruma uyum sağlamak sadece çocuklar için değil yetişkinler için de geçerlidir. Sadece bu süreçte gösterilen tepkiler yetişkinlerde çocuklara göre farklılık gösterebilmektedir.

Uyum sürecinde 4 farklı çocuktan bahsedilebilir:

  • Okula isteyerek başlar, daha sonra kendi kontrolü dışında gidilmesi gereken bir yer olduğunu anlar ve ilerleyen zamanlarda okula gitmek istemez.
  • Okula gitmek istemez ve bunu ısrarla sürdürür,
  • Ayrılık endişesi gibi sebeplerle başlangıçta okula gitmek istemez,
  • Her açıdan kolay uyum sağlar ve sorunsuz bir şekilde okula başlayıp, isteyerek ve severek okula gitmeye devam eder.

Çocuğun okula gitmek istememesinin birçok nedeni vardır.

Bu nedenleri şöyle sıralayabiliriz:

  • Ayrılık endişesi,
  • Yeni deneyimlerle baş etme zorluğu-zorunluluğu,
  • Gerçekçi olmayan beklentiler,
  • Yalnızlık hissi,
  • Psikolojik ihtiyaçlar,
  • Kazanılamamış öz bakım becerileri,
  • İlişkilerdeki iletişim engelleri olarak sıralanabilir.

Çocuk ebeveyninden ayrılamadığı gibi bazı durumlarda ebeveyn de çocuğu ile yaşayacağı bu ayrılıktan ötürü kaygı duyabilir. Böyle bir durumda ertesi gün çocuğun daha kolay ayrılabileceği ebeveyni veya yakını ile okula gelmesi etkili olabilir. Ebeveyn hem sözel hem de sözel olmayan mesajlarında rahat bir tavır içinde olursa uyum süreci daha hızlı atlatılabilir. Kaygılı bir yapıda olursanız, kaygınız çocuğunuza da yansıyacaktır.

Uyum Sürecini Sağlıklı Atlatabilmek İçin Aileye Öneriler:

  • Okuldaki beklentilerinizi gerçekçi tutun ve nasıl bir sürece başlayacağı ile ilgili ön bilgilendirme yapın. Bu bilgilendirme okula hazırlıklı bir şekilde gitmesine katkıda bulunabilir.
  • Okulda olduğu süre diliminde diğer aile bireylerinin neler yapacağını anlatmak da çocuğun kaygısını azaltabilir.
  • Okuldaki etkinlikler birinci sırada yer almalı, ev veya okul dışındaki bir yer cazip hale getirilmemelidir. Telafi için yapılan etkinlikler çocuğun okulda geçireceği zamanı olumsuz etkileyebilir.
  • Aile ile ayrılık süreci mümkün olduğunca kısa olmalı, vedalaştıktan sonra hızlı bir şekilde ortamdan uzaklaşılmalıdır.
  • Çocuğa karşı tutarlı, sakin ve kararlı bir tavır içinde olunmalıdır,
  • Bir önceki akşam, “arkadaşlarınla oyna”, “okulda ağlama” gibi telkinlerde bulunmak kimi zaman çocuğun kaygısını arttırabilir. Bu nedenle kendi istemediği sürece okul ile ilgili konuşmamak uyum sürecini hızlı atlatmasına fayda sağlayabilir.
  • “Sen büyüdün artık ağlama”, “Ağlarsan arkadaşların – öğretmenlerin seni sevmez.” Ağlarsan seni burada bırakırım.” Gibi söylemler çocuğun kaygısını arttıracağı için, çocukla yapılan konuşmalar tehdit edici veya yargılayıcı olmamalıdır.
  • İletişim kurarken olumlu cümleler kurarak algısı değiştirilebilir. Örneğin: “Bugün ağlamadığın için teşekkür ederim” yerine “Okulda etkinliklere katıldığın için, mutlu olduğun için teşekkür ederim” diyerek çocuğun algısı olumluya çevrilebilir.
  • Okul döneminde uyuma düzeninin de oturtulması gerekmektedir. Düzenli ve yeterli uykuyu alan çocuk daha sağlıklı ve kısa sürede uyum sürecini atlatabilir.
  • Gelişim dönemleri aynı olsa bile farklı birçok nedenden ötürü çocukların uyum sürecine verdiği tepkiler farklılık gösterir. Bu nedenle adaptasyonu hızlı atlatan başka çocuklarla kıyaslama yapmak çocuğunuz kaygı seviyesini arttırabilir.
  • Ayrılma problemi yaşayan çocuklarda servis kullanımı da uyum sürecini kolaylaştırabilir.

Okul-aile iş birliğinin çocuk üzerindeki etkisini aşağıdaki örneklerden görebilirsiniz.

okula-uyum


Psikolojik Danışman ve Oyun Terapisti