Bebeklerin en temel ihtiyaçlarından biri de uykudur. Anneyle kurulan güvenli bağ, beslenme ve bir de uyku bebeğin olmazsa olmazlarındandır.
Peki bebeğimizin sağlıklı bir uykuya kavuşmasına nasıl katkıda bulunabiliriz?
Bebek doğduğu andan itibaren her ağlayışında onu sallayıp sakinleştirmeye çalıştırırız. Sonra baktık uyumadı buna bir de kucakta uyutmak eklenir. Sonra o da mı olmadı, ayağımızda sallarız, memede uyuturuz derken, bir bakmışız bir sürü uyku desteğimiz olmuş. İşte bu çeşitli desteklerle çocuğumuzu uyutmaya, çoklu destek denir. Bebeğimize bu alışkanlıkları kazandırırken sonunu hiç düşünmeyiz. Çünkü o an sadece uyumasına odaklıyızdır. Aileler gelecekte işlerin daha da berbat bir hal almasını biliyor olsalar, en başından sağlıklı uyku alışkanlığı için temelleri atarlar. İlk 3 ay yenidoğan dönemini bir şekilde geçiren aileler, bebek 4. Aya gelip uyku gerilemesi sürecine girdiğinde sinyaller yanmaya başlar. Bebek ‘ ben uyumam’ diye ağlar, anne de ‘daha düne kadar uyurken ne oldu da huy değiştirdi’ der. Oysa ki bebek gelişim süreci gereği bir atak geçiriyordur ve bu dönemde eskiden kazandığı yanlış uyku alışkanlıklarına tepki vermektedir. Destekli uyutulan bebekler, bu uyku gerilemeleri sürecini daha zor atlatırlar. Diş dönemlerinde veya hastalık dönemlerinde daha zorlaşır uykuları. Oysa ki desteksiz uyumayı bilen bebek, tüm bu süreçleri ufacık aksamalarla annesini üzmeden halletmiş olur.
Peki bebeğimizi bu desteklerden en güvenli ve yumuşak bir şekilde nasıl kurtarırız? Öncelikle yenidoğan döneminden aşırı beklentide olmamak gerekir. Çünkü bebeğiniz dünyaya yeni gelmiştir ve henüz adapte olma aşamasındadır. Bu süreçte ufaktan temeller atabilirsiniz sadece. Bebeğimizin ilk aydan sonra uyku saat ve beslenme aralıklarını düzenleyerek, bebeği olabildiğince yatağında uyutarak, bebeği uyuturken Dr. Harvey Karp’ın 5 temel prensibinden (kundaklama, yan ya da yüzükoyun yatırma, şşşş sesi ya da beyaz gürültü, sallama-hafif salınımlar, emmek-meme ya da parmak) yararlanarak regüle edip uykuya alabilirsiniz. Memede hafif mayıştıktan sonra yatağında poposuna pış pış yaparak uyutabilirsiniz. 5. Ayından itibaren artık ona sağlıklı uyku alışkanlığı kazandırabilirsiniz. Bunun için tüm destekleri kademeli olarak kesip, en sonunda yatağında pış pış la ve ninnilerle devam edip, sonra da o pış pışı keserek bebeğe desteksiz uykuyu öğretebiliriz. Çoklu desteği bıraktırırken izlenmesi gereken sıra:
- Meme desteğini kesmek (memede direkt uyutup yatırmak yerine emzirdikten sonra araya müzik dinleme vs gibi bir uyku rutini koymak ve sonrasında yatırmak, meme uyku ilişkisini kesecektir.)
- Kucak desteğini kesmek (ilk günler 3dk kucakta tutarken diğer günler 2 dk,1 dk şeklinde azaltılmalı)
- Sallama desteğini kesmek (Salla dur yöntemiyle önce 3 dk sallayıp 1 dk durmak, sonra zamanla sallama süresini kısaltıp durma süresini uzatmak ve en son yatağa alıp pış pışla devam etmek)
Her bebek desteksiz uyuyacak diye bir şey yoktur. Eğer bebek aileyi aşırı yoracak şekilde uyku bozukluğu yaşamıyorsa ve aile bundan şikayetçi değilse elbette ufak desteklerle uyutmaya devam edilebilir. Fakat çocukta aşırı bir uyku bozukluğu durumu, gece saat başı kalkmalar, gündüz kısa uyumalar, uykuya direnmeler varsa, desteksiz uykuyu öğretmek en doğrusu olur.
Sevgiler
Sevim Seda Atılgan
Çocuk Gelişimci & Aile Danışmanı