Türkiye’nin İlk Tüp Bebek Doktorları
Türkiye’de tüp bebek tedavisinin tarihi, tek bir kişinin adıyla anılamayacak kadar zengin ve çok katmanlıdır. “İlk doktor kim?” sorusu aslında teknik olarak yanıltıcıdır; çünkü ilk IVF (in vitro fertilizasyon) doğumu 18 Nisan 1989’da İzmir’de gerçekleşmiş, sonrasında ilk ICSI (mikroenjeksiyon) 1990’ların ortasında, ilk PGT (preimplantasyon genetik tanı) ise yaklaşık 1997’de farklı ekiplerce uygulanmıştır. Yani her bir “ilk”, başka bir doktor ve ekibin öncülüğünde hayata geçmiştir. Bu nedenle tek bir isimden bahsetmek yerine, Türkiye’de farklı şehirlerde aynı dönemde bu alanda öncülük etmiş doktorları ve merkezleri ele almak gerekir.
Bölgelere Göre Türkiye'nin İlk Tüp Bebek Doktorları
Ankara: Prof. Dr. Hakan Yaralı
Başkent Ankara, 1990’lı yıllardan itibaren tüp bebek tedavisinde önemli merkezlerden biri haline geldi. Özellikle Hacettepe Üniversitesi bünyesinde kurulan tüp bebek birimi, Ankara’daki gelişimin önünü açtı. Burada öne çıkan isimlerden biri Prof. Dr. Hakan Yaralı oldu.
Hakan Yaralı, hem akademik çalışmaları hem de özel merkezlerdeki katkılarıyla Ankara’yı tüp bebek alanında güçlü bir konuma taşıdı. Bugün Ankara’nın birçok tüp bebek merkezinde onun açtığı yolun izleri görülmektedir. Kendisi hala Anatolia Tüp Bebek Merkezi’nin direktörlüğünü yürütmektedir.
İzmir: Prof. Dr. Refik Çapanoğlu ve Prof. Dr. Erol Tavmergen
 |
 |
Türkiye’de ilk tüp bebek doğumu 18 Nisan 1989’da İzmir’de, Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi’nde gerçekleşti. Bu büyük başarının arkasında Prof. Dr. Refik Çapanoğlu ve Prof. Dr. Erol Tavmergen vardı.
Ege Üniversitesi Aile Planlaması ve İnfertilite Merkezi, yalnızca Türkiye’nin değil bölgenin de en önemli IVF merkezlerinden biri olarak tarihe geçti. İlk doğumun yanı sıra 1990’ların ortasında ilk mikroenjeksiyon ve 1998’de ilk dondurulmuş embriyo doğumları da burada kaydedildi.
İzmir’de başlayan bu başarı hikâyesi, kısa sürede tüm Türkiye’ye yayılarak tüp bebek tedavisini geniş kitleler için erişilebilir hale getirdi.
İstanbul: Prof. Dr. Semra Kahraman, Prof. Dr. Bülent Urman
 |
 |
Türkiye’nin en büyük metropolü olan İstanbul, 1990’ların ortalarından itibaren tüp bebek tedavisinde özel merkezlerin öne çıktığı şehir oldu.
Prof. Dr. Semra Kahraman, Türkiye’de ilk mikroenjeksiyon (ICSI), ilk PGT (preimplantasyon genetik tanı) ve embriyo dondurma uygulamalarına öncülük ederek uluslararası literatürde de ses getirdi.
Prof. Dr. Bülent Urman, Amerikan Hastanesi IVF Ünitesi’nin kurucu direktörü olarak İstanbul’da modern tüp bebek uygulamalarının yaygınlaşmasına öncülük etti.
İstanbul’da atılan bu adımlar, hem Türkiye’deki tüp bebek uygulamalarını çeşitlendirdi hem de uluslararası standartları ülkeye taşıdı.
Diğer Katkılar
Tüp bebek tedavisinin gelişiminde yalnızca Ankara, İzmir ve İstanbul değil, aynı zamanda Anadolu’nun farklı şehirlerindeki üniversite ve özel merkezler de önemli rol oynadı. Zaman içinde Bursa, Antalya, Kayseri ve Gaziantep gibi illerde de tüp bebek merkezleri açılarak tedavinin yaygınlaşması sağlandı.
Tüp Bebekte Öne Çıkan Hekimler
Türkiye’nin farklı bölgelerinde tüp bebek tedavisinin gelişimine katkı sunan öncü isimler şöyle sıralanabilir:
- Prof. Dr. Hakan Yaralı (Ankara – Hacettepe Üniversitesi ve özel merkezler)
- Prof. Dr. Refik Çapanoğlu (İzmir – Ege Üniversitesi)
- Prof. Dr. Erol Tavmergen (İzmir – Ege Üniversitesi)
- Prof. Dr. Semra Kahraman (İstanbul – ileri teknikler: ICSI, PGT, embriyo dondurma)
- Prof. Dr. Bülent Urman (İstanbul – Amerikan Hastanesi IVF Ünitesi)
Sonuç
Türkiye’de tüp bebek tedavisi, tek bir hekimin değil, farklı şehirlerdeki öncü ekiplerin ortak emeğiyle mümkün oldu. Ankara’da Prof. Dr. Hakan Yaralı, İzmir’de Prof. Dr. Refik Çapanoğlu ve Prof. Dr. Erol Tavmergen, İstanbul’da ise Prof. Dr. Semra Kahraman ve Prof. Dr. Bülent Urman bu yolculuğun en bilinen öncüleridir. Bugün Türkiye, bu öncü çalışmalar sayesinde tüp bebek tedavisinde dünyanın önde gelen ülkeleri arasında yer almakta, her yıl binlerce çiftin çocuk sahibi olmasına aracılık etmektedir.
