Sosyal gelişim, bireylerin bir grubun üyesi haline gelip, diğer grup üyelerinin değerlerini, davranışlarını ve tutumlarını benimseyebildikleri bir süreçtir. Bu süreç doğumla birlikte başlar, bireyin tüm yaşamı boyunca devam eder. Ancak davranışlar üzerinde en etkili ve belirgin olduğu dönem, ilk çocukluk dönemidir.
0-6 yaş aralığındaki çocukların sosyal becerileri daha çok ebeveynlerden ayrılma ve ortaklaşa oyun kurup oynayabilme yeteneğine bağlıdır. Çocuklar büyüdükçe ve oyun tercihleri değiştikçe, sosyal beceriyi etkileyen düşünme ve dil gelişimi de gelişir.
6 aydan küçük olan bebeklerin akranlarını gördüklerinde heyecanlandıkları gözlemlenmiştir. Bebek, akranını gördüğünde ona doğru emekleme ve dokunma eğilimi gösterir. Bebek aslında akranına keşfedilecek bir oyuncak gözüyle yaklaşır.
12-18 aylık olan bebekler ise fark edilebilir bir şekilde akran seçer. Bu dönemdeki arkadaşlıklarında bebekler, oyun oynamak için seçtiği akranıyla genellikle taklit etme oyunları oynamayı tercih eder. Birbirlerine mimik yapabilir, gözünü dikerek başka bir yaşıtına bakabilir veya gülebilir.
18 ile 24 aylık bebekler artık tam olarak karşılıklı iletişim kurmaya başlarlar ve bunları sözlü bir şekilde ifade ederler.
2-3 yaşlarına geldiklerinde, bebekler duygusal olarak daha hassas arkadaşlıklar kurabilir. Örneğin ağlayan bir arkadaşını gören bebek, onu rahat hissettirebilmek için farklı yollar arayabilir.
Çocukların ikinci dili oyundur. Oyun konusunda aynı dili konuşabilen çocuklar genel olarak birbirlerini ‘oyun arkadaşı’ olarak görür ve diğerlerine göre daha farklı davranırlar. Çocuklar ortak oyun kurabildiği akranlarına karşı daha yakın davranır ve kendileri hakkında daha çok bilgi paylaşımı yaparlar.
Çocukların sosyal gelişimini desteklemek için;
- Yaşıtlarıyla buluşturun.
- Akranlarıyla vakit geçirebileceği planlar yapın.
- Ona yaşıtlarıyla oyun kurması için bir alan tanıyın.
- Küçük ve ciddi olmayan çatışmalar çıktığında hemen müdahale etmek yerine, çocuğunuza kendi kendine problemi halledebilmesi için olanak verin.
Duygu Aydın
Psikolog
