Tuvalet eğitimi, çocuk gelişiminin önemli ve özel aşamalarından biridir. Bu süreci hem çocuk hem de ebeveyn için daha sağlıklı ve başarılı kılmanın yolu; sabırlı olmak ve çocuğun sinyallerini dikkatle gözlemlemektir. Çünkü bu süreçte kontrol, tamamen çocuğunuzdadır. Ebeveyn olarak sizin göreviniz sadece onu desteklemek ve rehberlik etmektir.
Ben kendi sürecimizde işe, çocuğumun hazır olup olmadığını anlamakla başladım. Onunla sıkmadan, gündelik sohbetlerde tuvalet konusunu konuştum. Konuyla ilgili çocuk kitapları okuduk. Sabah ilk bez değişiminde bezinin daha kuru olduğunu fark ettiğimde bunun önemli bir işaret olduğunu anladım. Hazır olduğunu düşünerek süreci başlattım.
Tuvalet eğitimine başlamadan önce onun boyuna uygun, sevimli bir fil karakterli lazımlık aldık ve bu seçimi birlikte yaptık. Bu adım, çocuğun sürece aidiyet hissetmesini sağladı. Tuvalete her oturduğunda elini tuttum, bazen sarıldım. İsterse yanına sevdiği kitapları veya oyuncakları almasına izin verdim. Özellikle dışkılama (kaka) yapması gerektiğinde bu onun için rahatlatıcı oldu.
Çocuğumla ilgili bir başarıyı ya da zorluğu onun yanında başka kişilerle konuşmadım. Gerekirse onun duyamayacağı şekilde konuştum. Bu, onun kendini baskı altında hissetmesini engelledi. Kabızlık riskini azaltmak için gün içinde ne kadar su içtiğini takip ettim, lifli beslenmesine özen gösterdim, çorba gibi sindirimi kolay besinler tükettim.
Bir gün kaka tutup kıyafetine yaptığında onu kesinlikle utandırmadım. Tam aksine ona daha fazla şefkatle yaklaştım, yeniden anlattım. İlk kez tuvalete kaka yaptığında ise birlikte el sallayarak vedalaştık. Bu, onun için bir başarı kutlamasıydı. Ayrıca sifona kendisinin basmasına izin verdim ve tuvaleti korkulacak ya da pis bir yer gibi göstermedim.
Geceleri de gündüzle birlikte bezi bıraktırdım. Bu konu çok önemli çünkü sadece gündüz bezini bırakmak, çocuğun gece alt ıslatmalarını yıllarca sürdürmesine yol açabiliyor. Ben bu hatayı ilk çocuğumda yapmıştım; ikinci çocuğumda bu deneyimden yola çıkarak gecegündüzü birlikte bıraktırdım ve olumlu sonuç aldım.
En önemlisi ise süreci kendi içimde aceleye getirmememdi. Bu iş hemen bitsin diye stres yapmadım, gerçekten içten bir rahatlıkla yaklaştım. Bu ruh hali çocuğuma da geçti ve sadece iki gün gibi kısa bir sürede eğitim tamamlandı. İlk çocuğumda bu süreci kafamda fazla büyütmüştüm ama aslında çok doğal bir süreç. Biz bu doğallığı kabul ettiğimizde çocuklar da daha kolay adapte oluyor.
Sonuç olarak, tuvalet eğitimi sabır, sevgi ve gözlemle çok daha kolay ve sağlıklı ilerliyor. Her çocuğun farklı bir ritmi olduğunu unutmamak gerekiyor. Bu süreçte çocuğunuzu destekleyin, gözlemleyin ve şefkatinizi eksik etmeyin.
Filiz Tekneci
Okul Öncesi Öğretmeni
