Psikoterapi süreci nasıl işler, ihtiyacım olduğunu nasıl anlarım ? İlaç mı yoksa psikoterapi mi tercih etmeliyim ?
Psikoterapi; yakın arkadaşlarımızla ve ailemizle yaptığımız sohbet etme şekli değildir. Psikoterapinin asıl amacı bireye hak vermek, birlikte üzülmek, neşelendirmeye çalışmak ya da başkası için çözüm bulup onu kabul ettirmeye çalışmak da değildir !
Psikoterapide, bireyin kendini tanıması ve problemlerini çözebilecek zemini oluşturmak amaçtır. Ancak alanında uzman kişiler ( klinik psikolog / psikiyatr ) tarafından belirli bir teoriye dayanan ve planlı bir tedavidir. Bu yönüyle de diğer danışmanlık, destek, koçluk, kişisel gelişim vb süreçlerden ayrılır.
Psikoterapiye ihtiyacım olduğunu nasıl anlarım ?
Günlük yaşamda sizi zorlayan durumlar, tekrarlayan sorunlarınıza benzer çözüm yöntemleriyle yaklaşılmasına bağlı olarak aynı şeyleri yaşamanız ( benzer döngüler oluşturmak), travma, sevilen birinin kaybedilmesi, tıbbi ya da psikolojik problemler ile yaşadığınız problemleriniz yüzünden iş, sosyal ve özel hayatınızda işlevselliğinizin (duygu, düşünme ,davranış ve problem çözme yetisinde )bozulmaya başlaması psikoterapiye başvurmak için yeterli sebepler arasındadır.
Psikoterapi süreci nasıl işlemektedir ?
Terapi hedefleri ile terapinin sıklığına danışan ve terapist birlikte karar verir. Danışanın yaşadığı probleme göre değişmekle birlikte seanslar haftada 1 , ağır vakalarda ise haftada 2 olacak şekilde danışanın da onayı dahilinde 45-50 dakikalık süreler halinde planlanır. Psikoterapinin temel gizlilik ( mahremiyet ) ilkesi gereği danışanla konuşulanlar danışanın bilgisi olmadan eğer danışanın kendine ya da başkalarına zarar verme durumu söz konusu değilse 3. şahıslarla paylaşılmaz. Terapide danışan ve psikoterapist arasında profesyonel bir ilişki kurmak önemlidir. Terapide samimi ve fiziksel yakınlık ile çıkar ilişkileri psikoterapinin temel değerleri ile bağdaşmamaktadır.
** İlaç mı psikoterapi mi?Bu yaşadığınız problemin hangi düzeyde olduğu,işlevselliğinizi etkileme düzeyi gibi bir çok açıdan ele alınıp danışan ve terapisin alacağı ortak bir karardır. Sadece psikoterapi seçeneğinizin size uygun olacağı gibi ; ilaç ve psikoterapinin birlikte uygulandığı tedavi yöntemleri de danışana sunulmaktadır.
Psikoterapi ve ilaçlarla ilgili sıkça duyduğumuz doğru bilinen yanlışların nelerdir ?
Yanlış 1: İyileştim artık terapiye ihtiyacım yok.
Değişim zamanla olduğu için iyilik halinin devamı için belli bir süre psikoterapilere devam edilmesi gerekir.
Yanlış 2: Evli misiniz ? Evli değilseniz yaşadığım sorunu nasıl anlayabilirsiniz ?
-Sizin çocuğunuz var mı ? Çocuğu olmayan birinin beni çok iyi anlayacağını düşünmüyorum.
-bu hastalığı yaşamayan bilemez. Anlıyor musunuz ?
Anlaşılma ihtiyacından doğan bu ve benzeri sorularla sıkça karşılaşıyoruz. Diğer sağlık uzmanları gibi ruh sağlığı alanında çalışan kişilerin de danışanlarıyla aynı sorunları yaşamamalarına rağmen danışanı anlama, soruna uygun çözüm yolları ve tedavi planı uygulama konusunda eğitim almışlardır.
Yanlış 3 :.. aydır tedaviye geliyoruz. Beklediğim değişim olmadı. İyileşmeyecek miyim ?
Bu bir süreçtir. Bireyin değişim konusundaki motivasyonu ve terapistiyle kurduğu iletişim hızı belirleyen faktörler arasındadır. Belirlenen hedeflere ulaşmak için istikrar ve süre ( 3 ile 6 ay arasında değişen ) gereklidir.
Yanlış 4 : İlaçlar bağımlılık yapar.
Antidepresan ilaçlar bağımlılık yapmaz. Yani almak için arzu duymazsınız, aldığınızda keyif almazsınız.
Yanlış 5 : Antideprasan uyuşturuyo, uyku yapıyo / mutlu ediyor, tedavi etmiyor.
İlaçların etki etmesi için en az 2 hafta düzenli kullanılması gerekir. İlaçlar beyin kimyasını olumlu biçimde değiştirdiği için hastalığı tedavi eder. Örneğin; üzgün olduğunuzda ve çökkün hissettiğinizde, bu ve benzeri belirtileri yatıştırarak normal hissetmenizi sağlar. Sağlıklı kişiler bu ilaçları kullandığında iyi hissetmek yerine ilacın yan etkilerini yaşarlar.
Asuman Demirel Tokmak
Uzman Psikolog
