AKRAN ZORBALIĞI NEDİR?
Ana sınıfından üniversiteye kadar birçok alanda, özellikle arkadaş ortamında sıklıkla yaşanan ve sorun teşkil eden bir şiddet türüdür. Kendini güçlü kabul eden zorba, kendisine karşı koyamayacak (güçsüz bulduğu) bireye karşı tekrarlayan psikolojik, sözel, sosyal veya acı verebilecek nitelikte fiziksel saldırılarda bulunur. Bir davranışa zorbalık diyebilmemiz için, sürekli olması, zarar verme amacı gütmesi ve taraflar arasındaki güç dengesinin eşit olmaması gerekir.
AKRAN ZORBALIĞINA KARŞI EBEVYNLERE DÜŞEN GÖREVLER
- Anne babalar olarak zorbalığa maruz kaldığında neler yapması gerektiğini detaylı bir şekilde önceden anlatmalıyız. Çocuğunuzu onu rahatsız eden kişi ya da kişilere maruz kalırsa; olduğu yerden yürüyüp hızlıca uzaklaşmasını ve bu tür durumları öğretmenine, okul rehberlik servisine, okul yöneticilerine ve size anlatabileceğini açıklıkla anlatabilirsiniz.
- Bir kere zorbalığa uğrayan çocuk uzun süre bunun ne olduğuna anlam veremez. İlk etapta, utandığı için yaşadıklarını öğretmenine ve anne babasına söyleyemez. Giderek mutsuzlaşarak karın ağrısı, boğaz ağrısı gibi depresif semptomlar geliştirerek okula gitmek istemez. Genel olarak yaşadıklarından dolayı okula gitme isteği oldukça azdır. Gece uyku sorunları yaşayabilir ve arkadaş çevresinden soyutlanır.
- Küçük çocuklar dil yetenekleri tam gelişmediği için ve soyut düşünemedikleri için yaşadıklarını kelimelerle anlatamazlar, ne olduğunu tam olarak anlayamazlar. O nedenle anne babaların çocuklarını yakından gözlemlemeleri, sorun olup olmadığını anlamak için konuşmaları, arkadaşlarıyla ilişkilerini sormaları, çocukla ilgili gelen yorum ve şikayetleri dinleyerek evde sakin bir ortamda çocukla birlikte değerlendirmeleri, genel olarak çocuğu okulu ve arkadaşları hakkında konuşmaya cesaretlendirmeleri gerekir.
- Yine küçük çocuklarda oyun ve hikayeler aracılığıyla arkadaşlarıyla olan ilişkileri oyundaki ve hikayedeki karakterler üzerinden canlandırılarak çocuktan bilgi toplanabilir.
- Çocuğumuzun sözlü ve sözsüz davranışlarına dikkat etmeli, söylediklerini özenle dinlemeli , hayatında neler olduğu, okulunda neler yaptığı, arkadaşlarının kimler olduğu, onlarla neler yaptığı hakkında konuşmaya teşvik etmeli ve en önemlisi çocuğumuzu bizimle paylaşımlarda bulunması için cesaretlendirmeliyiz.
- Arkadaşları ile tanışmalı, onları tanımalıyız. Çocuğun davranışlarını evde, okulda, parkta ve oyun alanlarında gözlemlemeliyiz.
- Okuduğumuz hikayeler, izlediğimiz çizgi filmler, günlük yaşamımızda karşılaştığımız durumlardan örnekler vererek küçük konuşmalar yapmalıyız. 'Sizin sınıfınızda böyle şeyler oluyor mu?''Arkadaşların senle de alay ediyorlar mı?' 'Arkadaşların sana da vuruyor mu, sen de bazen böyle şeyler yapıyor musun?' gibi sorular sorarak neler olduğunu anlamaya çalışmalıyız.
- Yaşı daha büyük çocukların fiziksel, duygusal zorbalığın yanı sıra siber zorbalığa da maruz kalabileceğini unutmayalım. Bu konuda çocuğunuzun internette geçirdiği zamanı kısıtlayabilir, girdiği siteleri kontrol edebilirsiniz. Bununla ilgili önceden çocuğunuzu bilgilendirmeniz de önemlidir.
- Son olarak her konuda olduğu gibi bu konuda da anne baba tutumlarının önemini unutmayın. Yardıma ihtiyaç duyduğunuz zamanlarda ise ruh sağlığı çalışanlarından destek alabilirsiniz.
Gözde Başkaya
Uzman Psikolog
