4 yaş bebeklik evresinden, çocukluk evresine geçilen bir dönemdir. Bu yaş ile birlikte çocuk kendi benliğini algılar ve bağımsızlaşmaya başlar. Çoğu işini artık başkalarına ihtiyaç duymadan yapabildiğini fark eder. Bu dönemde en çok rastlanan durum "karşı gelmedir."
Çocuklar, kendisinden büyüklerin isteklerine ve yönergelerine sürekli "hayır" diyerek aslında kendi kararlarının olduğunu, kendi benliğinin olduğunu yetişkinlere karşı kanıtlamış hisseder. Bu durumlarda yetişkinlerin; özellikle anne ve babasının vereceği tepkileri test eder. Ailesinin bu tip durumlarda verdikleri şiddetli tepkiler; gelecekteki yaşantısında çocuğun kararlarını ve düşüncelerini açıklamada çekinen, başkaları tarafından kolaylıkla yönlendirilebilen, özgüveni ve kendine olan saygısı düşük bir kişiliğinin olmasına sebep olur.
Çocuklar bu dönemde çok fazla soru sorarak ebeveynlerini bıktırabilirler. Çünkü önceden algılayamadıkları bir çok şeyi; 4 yaşta aniden algılamaya başlamışlardır. Ve her şeyi, hemen hızlı bir şekilde öğrenme içgüdülerinden kurtulmaları çok zordur. Duygularını kontrol etmekte zorlanırlar, çünkü duyguları deneyimlemeye ve değişkenlik gösterdiğini yeni yeni fark etmişlerdir.
Tüm dünya onun için varmış da herkes onun mutluluğu için seferber olacakmış gibi hissederler (egosantrizm-ben merkeziyetçilik); her güzel oyuncak onundur. En haklı odur. O ağlarsa dünya durmalıdır. Bu sebeple izinsiz eşya alma görülebilir. Aynı şekilde yalan söyleme davranışına rastlanabilir; aslında bu bir yalan değiş en başlarda bir davranış denemesidir. Yetişkinlerin kendi zihninden geçenleri okuyup okumadıklarına dair bir ölçümdür.
"Artık bebek değilim. Buna ilk önce kendimi daha sonra siz yetişkinleri inandırmak için sizleri şaşırtacak bazen de rahatsız edecek davranışlarda bulunabilirim. Artık benim de kendi kararlarım var. Büyüdüğüme göre sizin her dediğinizi yapmama gerek yok. Onun için bir süre söylediğiniz her şeyi "Hayııırr!" diyerek reddeceğim. Ama sonra sizin dediğinizi yapacağım. Ne tepki vereceksiniz çok merak ediyorum. Sizi test etmek hoşuma gidiyor. Eskiden algıyamadığım bir çok şeyi şimdi algılamaya başladım. Hepsini o kadar merak ediyorum ki.. Her şeyi şuan, şimdi ve hızlı bir şekilde öğrenmem lazım. Yeni şeyler beni heyecanlandırıyor ve ben bu heyecanımı nasıl kontrol edeceğimi bilmiyorum. Çünkü duygularımın bu kadar hızlı değişebildiğini daha şuan fark ediyorum. Onun için size sürekli "Bu ne, nasıl, neden" sorularını bıktırana kadar sorabilirim. Acaba aklımdan geçenleri siz görebiliyor musunuz? Yada duyabiliyor musunuz? Ben sizinkileri göremiyorum, acaba görebilmek için yetişkin mi olmak gerekiyor. Bunu size soramam. Bu sorunun cevabını kendim bulmalıyım. Öğrenmek için size bazen yalanlar söyleyebilirim. Korkmayın yalanın ne demek olduğunu bilmiyorum. Sadece sizi deniyorum. Arkadaşlarımın eşyalarını izinsiz kendi evime getirmiş olabilirim. Ama bunu hırsızlık olarak görmeyin. Çünkü dünyadaki her güzel oyuncak sizcede benim olmalı değil mi? Dünya benim etrafımda dönüyor ve sizlerde beni mutlu etmek için varsınız. Öyle değil mi? Annemi babamdan(erkekler), babamı annemden(kızlar) kıskanıyorum. Çünkü o benim. Onların yan yana durmasına izin vermem, hatta ikisinin yatmasına da izin vermem. Benle konuşurken göz hizama gelmeye çalış ve sesini yükseltmeden konuş. Çünkü sen çoook büyüksün. Ve bu kadar büyük bir şeyin bana bağırması beni çok korkutuyor. Bana yapmamı istediğin şeyleri oyun ile anlatırsan daha çabuk uyum sağlarım."
Süha Topçu
Psikolojik Danışman
