Sıklıkla hastalanan, her hafta en az bir gün karnı ağrıdığı veya midesi bulandığı için okula gitmek istemeyen, yataktan kalkmak istemeyen çocuğunuzu her seferinde doktora götürdüğünüz halde fizyolojik bir sorun saptanmıyorsa, sorun psikolojik olabilir.
Herhangi bir saptanabilir fizyolojik nedeni olmayan, psikososyal ya da duygusal etkenlere bağlı olduğu düşünülen bedensel yakınmalara Somatoform Bozuklukları adı verilir. Somatoform bozuklukları olan kişiler, hasta olmadıklarına dair doktorların güvence vermesine rağmen fiziksel olarak hasta olduklarını düşünürler ve fiziksel hastalığın hiçbir kanıtı, belirtisi olmadığı halde bu hastalıklarda görülenlere çok yakın belirtiler aktarırlar. Bu kişiler aslında fiziksel durumları hakkında başkalarını isteyerek ve bilerek yanıltmaya çalışmıyorlardır, rol yapmıyorlardır çünkü belirtiler onlara göre gerçektir. Somatizasyon belirtileri arasında yer alan baş ağrısı, karın ağrısı ve düşük enerji gibi bedensel yakınmalar çocuk ve ergenlerde yaygındır. Ağrı yakınmaları dışında en sık görülen somatik belirtilerin; nefes darlığı, bulantı, baş dönmesi, halsizlik ve yorgunluk olduğu belirtilmektedir. Yapılan araştırmalar, çocuk ve gençlerin bu şikâyetleri her hafta ya da iki haftada bir deneyimlediklerini göstermektedir. 1
Çocuklarda veya gençlerde, stres faktörünün çok olduğu bir ortamda kaygıyla baş edemedikleri zaman somatizasyon görülebilir. Çocuk eğer kaygısıyla yüzleşmemek adına hasta olmayı bir çözüm olarak görüyorsa, bilinçli olmadan bu tip hastalık belirtileri gösterebilir. Veya ailede birileri sürekli hastalanıyorsa ve bütün ilgi hastalanan aile üyesinin üzerindeyse, çocuk dolaylı yoldan ilgiyi üzerine çekebilmek için kendini hastaymış gibi hissedebilir.
Bu tip bir durumda fizyolojik bütün taramalar yapıldıktan sonra mutlaka bir uzman tarafından psikolojik değerlendirme yapılması önerilir. Çocuğun kaygısıyla baş edebilmesini öğrenmesi, yaşamındaki kaygı faktörlerinin anlaşılması ve bazı düzenlemelere gidilmesi durumun çözülmesine yardımcı olur.
Referanslar:
1- Şişman, F., Kadıoğlu, H., Ergün A., Erol S., Okul Çocuklarında Somatizasyon ve Somatik Belirtiler Nedeniyle Okul Revirine Başvuru Durumu. Psikiyatri Hemşireliği Dergisi 2013;4(3):131-136.
