Yeniden Ramazan ayına kavuşturan rabbimize şükürler olsun.Allah (c.c)'un Müslüman kimseler üzerinde farz kıldığı oruç ibadeti, çoğu zaman çocukların da oruç tutmak istemesine neden olur. Oruç tutmanın henüz üzerine farz olmayan çocuklarda, oruç tutmaya izin vermek onları ileri zamanlara hazırlamak için ideal bir zamandır.Çocukların bu mübarek ay ile iligili sorduğu ve merak ettği her soruya ebeveynleri olarak, büyükleri olarak titizlikle cevap verimelidir.
12 yaş altı çocukların soyut kavramları anlayamadığından, yaşına göre o seviyede verilecek cevaplar en doğrusudur. On bir ayının sultanı olan Ramazan ayının gelmesiyle beraber çocuklar, ailelerindeki ya da çevrelerindeki kimselerin oruç tuttuğunu görerek oruç tutmaya heveslenebilir. Bu heveslerinin kırılmalarına müsaade etmeden ve sağlıklarını etkilemeyecek şekilde onlara oruçtan bahsetmek ve hatta oruç tutmalarına izin vermekte bir sakınca yoktur. Soyut düşünme 12 yaştan sonra gelişen bir durumdur.
Piaget, bilişsel gelişim kuramında gelişim dönemlerini 4 evreye ayırmıştır:
- Duyu-Motor Evresi (0-2 Yaş)
- İşlem Öncesi Dönem (2-7 Yaş) Bu dönem kendi içerisinde
- Sembolik Dönem (2-4 Yaş) ve
- Sezgisel Dönem (4-7 Yaş) olmak üzere ikiye ayrılır.
Somut İşlemler Dönemi (7-11 Yaş) Soyut İşlemler Dönemi (12 Yaş ve üstü) Soyut düşünmek belli başlı becerileri içermeyi gerektirir. Örneğin: Hipotetik düşünme, metabiliş düşünme gibi. Ancak hayal kurarken, çocuklar için bu kadar kompleks olan becerilere gerek yoktur. Piaget de bazı kabilelerdeki insanların soyut işlemler dönemine ulaşamadığını ve bunun temel sebebinin de yaşantı eksikliğini söyler. Ama biz bu insanların hayal kurmadığını söyleyemeyiz. Sorunuzdaki "soyut zekanın büyüdükçe şekillenme" kısmı yaşantı, olgunlaşma, büyüme gibi kavramlarla ilgilidir. Çocuklarda tabi ki yaşantılar geçirirler ancak onların bilişsel altyapısı henüz yetişkinin bilişsel altyapısı kadar gelişmemiştir. En basit şekilde anlatacak olursam, çocuklarda korunum dediğimiz bir kavram vardır. Korunum kendi içinde bir kaç alt başlığa ayrılır ancak ben sizin anlamanız için sıvı korunumunu özetleyeceğim. 5 ve 8 yaşında iki çocuğu ele alalım. Bu çocukların önünde iki bardak olduğunu varsayalım. Bu iki bardakta da eşit miktarda su bulunsun. Bardaklardan birini, çocukların gözü önünde, geniş bir kaba boşaltalım ve çocuklara "sence hangisinde daha fazla su var?" diye soralım. 5 yaşındaki çocuk geniş olan kabı seçerken 8 yaşındaki çocuk "ikisi de eşit" diyecektir. Bunun nedeni de 8 yaşındaki çocuğun 5 yaşındaki çocuğa göre ileri bir gelişim düzeyinde olmasıdır. İşte soyut zekanın büyüdükçe şekillenmesi de böyle bir şeydir. Ramazan ayı çocuklarda şahsiyet eğitiminde önemli bir yer tutarken,iyi bir müslüman olması içinde önemli bir yere sahiptir. Çocuk da ailesiyle birlikte sahur ve iftar yapmak istediği için Ramazan'ı oruçlu geçirmek isteyebilir.Taklit bu bağlamda oldukça güçlü ve önemli bir yere sahiptir.Bünyelerinin alışması için ilk adım çocuğunuza tekne orucu tutturabilirsiniz. İftara bir saat kala niyetlendirilip sizlerle sofraya oturararak iftar yapabilirler.Çocuğun yaşı büyüdükçe saatlerde esneklik yapılabilir.Çocuklar zaten hevesli ve ebeveynleri olarak bizlere düşen görev o heves ve heyecanlarını diri tutmaktır. Oruç nimettir.
- İrade sahibi çocuklar yetiştirmek
- Öz disiplini ve Empati yeteneği gelişmiş çocuklar
- Zaman yönetme becerisi olan
- Sorumluluk sahibi
- Kendi kararlarını alabilen bir çocuğunuz olsun istiyorsanız işte size tekne orucunun nimetleri.
Hayırlı Ramazanlar Dilerim.
Saniye İnan Türkay
Uzm.Montessori Eğt & Çocuk Gelişimci
