Gebelikte döllenmenin ilk 14 gününde embriyo radyasyona çok hassastır ve genellikle "ya hep ya hiç" kuralına göre gebelik ya tamamen sona erer (düşük veya ölüm) veya gebelik normal olarak devam eder. Bu dönemde anomali veya büyüme geriliğine sebep olmaz. Bu ilk 14 günden sonra yüksek doz radyasyona maruz kalındığında zeka geriliği, beyin, göz ve diğer organlarla ilgili anomaliler ve büyüme geriliği gelişebilir. 12-16. haftalardan sonra fetus radyasyonun anomali yapıcı etkisine daha dirençlidir.
Yapılan araştırmalarda fetusa zararlı olabilecek radyasyon dozunun 5 rad olduğu, fetusun bu miktarın altında radyasyona maruz kalması durumunda ise zarar görme olasılığının son derece düşük olduğu ortaya konmuştur. 5 rad hiçbir radyoloji tekniği ile ulaşılamayacak kadar oldukça yüksek bir dozdur. Yaklaşık 20 karın filmi veya karın tomografisi, yine yüzlerce diş röntgeni veya göğüs röntgeni ancak 5 rad sınırına ulaşabilmektedir.
Gebe bir kadın akciğer filmi çektirdiğinde bebeğe ulaşan radyasyon dozu ortalama 0.05 miliraddır ve bebek için riskli olabilecek dozdan yüzlerce kez daha azdır. Ancak yine de hamilelik sırasında gereksiz röntgen çekimlerinden uzak durmak gerekir ve mümkünse karın bölgesini kurşun yelekle korumak gerekir.
Acil olmayan röntgen filmleri gebelikten sonraki döneme ertelenmelidir.
Op. Dr. Zahide Küçük
Kadın Hastalıkları ve Doğum Uzmanı
