Siz değerli okuyucularıma bu makalemde, mirastan yoksunluk sebepleri ile mirasçının altsoyunu nasıl etkilediği hakkında açıklamalarda bulunacağım.
Türk Medeni Kanunu, 578. maddesinde mirastan yoksunluk sebepleri detaylı olarak düzenlenmiştir.
Şöyle ki;
Aşağıdaki kimseler, mirasçı olamayacakları gibi; ölüme bağlı tasarrufla herhangi bir hak da edinemezler:
1. Miras bırakanı kasten ve hukuka aykırı olarak öldüren veya öldürmeye teşebbüs edenler,
2. Miras bırakanı kasten ve hukuka aykırı olarak sürekli şekilde ölüme bağlı tasarruf yapamayacak duruma getirenler,
3. Miras bırakanın ölüme bağlı bir tasarruf yapmasını veya böyle bir tasarruftan dönmesini aldatma, zorlama veya korkutma yoluyla sağlayanlar ve engelleyenler,
4. Miras bırakanın artık yeniden yapamayacağı bir durumda ve zamanda ölüme bağlı bir tasarrufu kasten ve hukuka aykırı olarak ortadan kaldıranlar veya bozanlar.
Mirastan yoksunluk, Türk Medeni Kanunu’nda yazılı nedenlerin varlığı halinde kendiliğinden hüküm ifade etmektedir. Miras bırakanın ayrıca bir irade tasarrufunda bulunmasına hukuken gerek yoktur. Mirastan yoksunluk, kişinin mirasçı veya vasiyet alacaklısı olma sıfatını kaybetmesine neden olan hukuki bir olgudur. Mirastan yoksunluğun sonuç doğurması ölüm halinde kendiliğinden gelişeceğinden hâkimin tespitine gerek kalmamaktadır. Mirastan yoksunluk hallerini gerçekleştirenler mirasçı olamayacakları gibi ölüme bağlı tasarrufla herhangi bir hak iddia etme hakkını da kaybederler.
Türk Medeni Kanunu’nun 578. maddesinde mirastan yoksunluk, “miras bırakanın affı ile ortadan kalkar”, hükmüyle mirastan yoksunluğa ayrı bir bakış açısı getirmiştir.
Miras bırakanı kasten ve hukuka aykırı olarak öldüren veya öldürmeye teşebbüs eden, sürekli şekilde ölüme bağlı tasarruf yapamayacak duruma getiren kişiler mirastan yoksunluk sebeplerini yerine getirmiş sayılırlar.
Miras bırakanın ölüme bağlı bir tasarruf yapmasını veya böyle bir tasarruftan dönmesini aldatma, zorlama veya korkutma yolu ile sağlayanlar veya engelleyenlerde mirastan yoksun tutulmaktadır. Miras bırakanın artık yeniden yapamayacağı bir durumda ve zamanda ölüme bağlı bir tasarrufu kasten ve hukuka aykırı olarak ortadan kaldıranların durumu da aynı şekilde mirastan yoksun kalmalarıdır.
Türk Medeni Kanunu 579. maddesinde; “Mirastan yoksunluk, yalnız yoksun olanı etkiler. Mirastan yoksun olanın altsoyu, miras bırakandan önce ölen kimsenin altsoyu gibi mirasçı olur. ” şeklinde düzenlenmiştir.
Mirastan yoksunluk durumu yalnızca yoksun olan kişiye etkilemektedir. Bu durum yoksunluk sebebini yerine getiren mirasçıyı kapsaması sebebiyle alt soyunu etkilemediği açıkça kanun maddesi ile de hüküm altına alınmıştır.
Kanunda alt soy olarak belirtilen miras bırakanın, yasal mirasçılarının altsoyudur. Miras bırakanın iradi tasarrufuyla mirasçı olanların örneğin atanmış mirasçı ve vasiyet alacaklısı gibi, altsoyu yoksunluktan etkilenmektedir. Evlatlık kanuni mirasçılık içerisinde sayıldığından, evlatlığın evlat edineni öldürmüş olması halinde öldürülenin mirası evlatlığın altsoyuna geçmekte olup mirasçılık belgesinde altsoya miras payı verilmektedir.
Gizem Gonce
Avukat
