Sezaryen operasyonlarında hasta genellikle anestezi ile uyuşturulur. Ancak bazı durumlarda hastanın yalnızca belden aşağısı da uyuşturulabilir. Belden aşağısını uyuşturma yöntemi; spinal anestezi ya da epidural anestezi şeklinde yapılabilir. Spinal ve epidural anestezi yönteminde hastanın bilinci açık bir şekilde operasyon gerçekleştirilir. Ancak bu aşamada belden aşağısını ve bacaklarını hissetmez.
Sezaryen doğumda spinal, epidural kimi zaman ise kombine olarak spinal ve epidural yönteme başvurulabilir. Normal doğumda ise uygulanan yöntem yalnızca epidural anestezidir. Normal doğumda spinal anestezi uygulanmamaktadır. Bu anestezi yöntemleri, anestezi uzmanları tarafından uygulanmaktadır ve hastanın gebelik durumuna göre yönteme karar verilir. İşlem aşamasında hasta oturur pozisyonda olabileceği gibi yan yatar pozisyonda da olabilir.
Spinal ve epidural anestezi nasıl uygulanır?
İlk olarak hastanın bel bölgesi temizlenir. Ardından da oldukça ince bir iğne ile bele girilir. Hastaya 2 dakika içerisinde ilaç verilerek anestezi uygulanır. Anestezi verildikten sonra ise hasta birkaç dakika içerisinde uyuşmaya başlar. Bu anestezi yöntemlerinde bebek herhangi bir şekilde etkilenmemektedir. Normal yöntemle yapılan doğumlarda epidural anestezi ilaçları daha az verilir. Bu şekilde de hasta doğum anında bacaklarını hareket ettirebilir. Ancak sezaryen doğumlarda annenin bacaklarını hareket ettirme şansı yoktur.
Spinal ve epidural anestezi arasındaki farklar nelerdir?
- Spinal ve epidural anestezi yöntemlerinin ikisinde de belden omuriliğe ilaç uygulaması yapılır. Ancak spinal anestezi yönteminde ilaç omurilik çevresindeki zar geçilir ve daha derine ilaç uygulaması yapılır. Epidural anestezi yönteminde ise uygulanan ilaç zarın dışında kalmaktadır. Zarın arkasına sıvı geçişi olmaz.
- Spinal anestezi yönteminde etki oldukça kısa sürede kendini gösterir. Ancak epidural anestezi yönteminde etki 15-20 dakika içerisinde başlamaktadır.
- Spinal anestezi yönteminde etki daha kısa sürer ve ilaç yalnızca bir defa uygulanır. Yeniden ilaç verilip etki süresinin azaltılması söz konusu değildir. Epidural anestezi yönteminde ise etki süresi spinal anesteziye göre daha uzundur. Şayet ilaç tekrar verilmeliyse, yeniden uygulanabilir.
- Epidural anestezi yönteminde kateter, ameliyat boyunca hastanın belinde kalır. Operasyon sonrasında hastaya tekrar bu kateterden ilaç uygulanabilir. Bu sayede ağrı azaltılır. Spinal anestezi yönteminde ise anestezinin yapıldığı bel bölgesi açık bırakılmaz ve kateter konulmaz.
- Spinal anestezi yönteminde operasyondan sonra baş ağrısı daha yaygın olarak görülmektedir. Epidural anestezide bu risk daha azdır.
- Şayet hastanın bel bölgesinde enfeskiyon ya da bir hastalık varsa spinal ya da epidural anestezi uygulanması söz konusu değildir.
- Sezaryen doğumlarda kimi zaman epidural ve spinal anestezi beraber uygulanabilir. Bu yönteme kombine epidural spinal anestezi denilmektedir.
Hangi anestezi yönteminin daha uygun olacağına doktor; hastanın durumuna, gebeliğin gidişatına ve tıbbi öyküsüne bakarak karar vermektedir.
Jin.Op.Dr. Serdar Koç
Kadın Hastalıkları ve Tüp Bebek Uzmanı
