Ses bizim kimliğimizi oluşturan önemli bir parçadır. Sesin kalitesi yaşımıza, cinsiyetimize, dış görünüşümüze, mizacımıza uygun olmalıdır. Kalitesini kaybetmiş sesi yeniden sağlıklı bir sese dönüştürmek için ses terapisi alınmalıdır. Ancak en önemli terapi tabi ki de patolojik olarak sesin kalitesini bozmamak için öncesinde alınan tedbirlerdir. Biz ses bozukluklarını günlük hayatta sesini çok kullanan hatta mesleğini sesi sayesinde kazanan meslek gruplarında (örneğin ses sanatçıları, öğretmenler vb..)ağırlıklı olarak görmekteyiz. Ancak bunun yanı sıra puberte dönemi olarak adlandırılan erken yetişkinlik yani ergenlik döneminde seste oluşan değişiklikler uzun süre düzelmez ise bireyler yine ses terapisinden fayda göreceklelerdir.
Peki çocukluk çağında ses bozukluklarını görebilir miyiz?
Bu sorunun cevabı evettir. Çünkü ses telleri akciğerden gelen hava ile titreşime girerek sesi oluşturur ve bu motor davranış konuşma becerimizi edindiğimiz bebeklik dönemde daha gelişmeye başlar. Dolayısıyla potansiyel ses bozukluklarının bazılarını bu dönemde dahi görmeye başlarız. Çocukluk çağında ses bozukluklarının semptomlarını genel olarak sıralayalım:
- Uzun süren ses kısıklıkları
- Çatallı ve boğuk bir ses
- Sabah uyandığında ses kalitesinin kötü olması
- Yüksek perdeden konuşulduğunda yani birine sesini duyurabilmek için bağırdığında boğazında ağrı ve yanma hissinin oluşması
- Sabah uyandığında ağzında asitli acı bir tat olması
- Ses kalitesinin akşama doğru bozuluyor olması
Ses bozukluklarında ebeveynlerin dikkat edilmesi gereken bir diğer durum ise bu problemlerin bireyde ne kadar süre var olduğudur. Çünkü geçirdiğimiz hastalıklara bağlı ya da yediğimiz içtiğimiz sıcak ya da soğuk besinlere bağlı ya da sosyal çevremizde daha önce bulunmadığımız kadar gürültülü ortamlarda bulunuyor olmamız gibi bazı faktörler de geçici olarak ses tellerimizi yıpratabilir, zorlayabilir ve dolayısıyla ses kalitemizi düşürebilir. Ancak bu semptomların iki haftadan daha kısa sürüyor olmasını bekleriz. İki haftadan daha uzun süre şikayetler devam ediyor ise ilk önce ebeveynlerimizin bir kulak burun boğaz hekimine gidip muayene olması gerekmektedir. Ses bozukluklarında altta yatan etiyoloji çok iyi araştırılıp tespit edilmelidir. Çünkü bireye yapılacak müdahale bu etiyolojiye göre değişkenlik gösterir. Kulak burun boğaz hekiminin gerekli gördüğü bir cerrahi operasyon olmaz ise yönlendireceği bir ses terapisti ile doğrudan ses kalitesini arttırmak için ses terapileri düzenlenir. Çocukluk çağında oluşan ses bozuklukları için terapist bireye en uygun olan doğrudan ya da dolaylı terapi yöntemini belirleyip çalışmalar düzenleyecektir. Hekimin önceliğinde gerekli bir cerrahi operasyon var ise önce hekim cerrahi müdahaleyi yapacak, operasyon sonrası ise yine ses terapisi ile çalışmalar düzenlenecektir. Bazı bozukluklarda bireyin cerrahi operasyon öncesinde de ses terapisi alması önerilebilir. Ancak bunu uzmanlar kararlaştırıp birey ile çalışacaklardır. Sağlıklı bir ses kişinin psikososyal becerilerinin, akademik hayatının daha verimli olması için önemlidir. Her yaşta olduğu gibi pediatrik grupta da ses sağlığını korumak, oluşan bozukluklar için ses terapisine başvurmak sorunu çözüme kavuşturmak için gereklidir.
İrem Güneş
Dil ve Konuşma Terapisti
