Lohusa depresyonu veya postpartum olarak da adlandırılan bu depresyon türü yeni doğum yapmış bazı annelerde görülebilmektedir. Doğumdan sonraki ilk 4 haftalık süreçte başlayabildiği bilinmekle birlikte doğum sonrası ilk 3-6 ay içinde de kendini gösterebilmektedir. Nadiren de olsa daha geç ortaya çıktığı da gözlemlenmiştir. Uzman yardımı alınmadığı takdirde bu durum uzun bir süre devam edebilmektedir.
Doğum sonrası depresyon yaşayan annelerde fiziksel, duygusal ve davranışsal olarak birçok değişim gözlenebilmektedir. Belirtiler yeni doğum yapan birçok annede bulunabilmektedir ancak burada önemli olan bu belirtilerin yoğunluğu, şiddeti ve süresi olmaktadır.
Belirtileri aşağıdaki gibi sıralamak mümkündür:
- Mutsuz, üzgün, çökkün hissetme
- Çaresizlik ve değersizlik hisleri
- Enerji düzeyinde belirgin bir azalış
- İştahta azalış veya artış
- Severek yapılan aktivitelere karşı ilgi kaybı
- İsteksizlik hali
- Diğer insanlardan uzaklaşarak kendini soyutlama
- Bebeğine karşı yeterli olamama düşünceleri
- Sürekli gergin olma hali
- Karar vermede zorluk
- Dikkat problemleri
- Ölüm ve intihar düşünceleri
- Uyku problemleri
- Sıkça ağlama ya da hiç ağlayamama
Doğum sonrası depresyon tedavi edilmediği takdirde annenin ve bebeğin hayatını olumsuz olarak etkileyebilmektedir. Ayrıca bebeklerin en büyük ihtiyaçlarından biri annesi ile güvenli bağlanma ilişkisi kurmaktır. Bu durumu yaşayan bir anne için bebeğiyle bu ilişkiyi kurmak oldukça zor olacaktır. Kendini iyi hissetmeyen bir annenin bebeğine iyi gelmesini beklemek mümkün görünmemektedir. Tüm bunlar bebeğin psikososyal gelişimi sekteye uğratabilmektedir.
Psikoterapi sürecinde amaç; annenin kendisini anlayarak hissettiği tüm duyguları açığa vurması ve altında yatan düşünce kalıplarına ulaşmasıdır. Kendisini anlayan bir birey çözüme giden yolları daha rahat bir şekilde görebilmekte ve kendisine karşı şefkatli yaklaşabilmektedir. Gerekirse diğer aile üyeleri de sürece dahil edilebilmektedir.
Ancak unutulmamalıdır ki nasıl her birey biricikse annelik duygularını yaşama şekli de bir o kadar biriciktir. Doğum yapan annelerin hemen hemen hepsinde endişe ve korkular görülebilmektedir ve bunlar son derece doğal olan süreçlerdir. Bu korkulardan kaçmak yerine onlarla yüzleşip çözüm odaklı davranmak süreci daha da kolaylaştıracaktır. Bu süreçle baş edilemediği düşünüldüğünde ise mutlaka bir uzman yardımı alınmalıdır.
Sümeyye Sağlam
Psikolog
